تأثیر سبک رهبری توزیعی مدیران بر اثربخشی مدارس به‌واسطه‌گری انگیزش معلمان و خوش‌بینی تحصیلی آنان در سطح مدارس متوسطه شهر سنندج: ارائۀ یک مدل

مهم‌ترین مبحث سازمان‌های آموزشی، اثربخشی مدارس و نحوۀ مدیریت و رهبری آن می‌باشد. با توجه به اهمیت نقش رهبری در ایجاد ساختارهای منعطف و حمایت‌کننده در زمینۀ اثربخشی، هدف از این پ‍‍‍‍‍‍‍ژوهش، بررسی الگوی ساختاری اثر سبک رهبری توزیعی مدیران بر اثربخشی مدارس با شاخص‌های انگیزش شغلی و خوش‌بینی تحصیلی معلمان بود. پژوهش حاضر دارای رویکرد کمی و از نوع توصیفی - همبستگی می‌باشد. به‌منظور اجرای این پژوهش، از تمامی دبیران متوسطۀ شهر سنندج نمونه‌ای به حجم 480 نفر انتخاب شد که از این تعداد 375 نفر پرسش‌نامه‌‌ها را به‌صورت کامل عودت دادند. ابزار گردآوری داده‌ها شامل چهار پرسش‌نامه با طیف پنج‌گانۀ لیکرت بود. با توجه به اینکه جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش معادلات ساختاری استفاده شد، لذا تمامی پرسش‌نامه‌ها، مورد تحلیل عاملی تأییدی قرار گرفتند که در نهایت به حذف برخی از سؤالات منجر شد و مؤلفه‌های مورد تأیید به‌عنوان متغیرهای مشاهده شده جهت اندازه‌گیری متغیرهای نهفته، وارد مدل معادلات ساختاری شدند. در بررسی خصوصیات روان‌سنجی مؤلفه‌ها، نتایج تحلیل عاملی تأییدی نشان داد که همه ابعاد رهبری توزیعی و اثربخشی مورد تأیید می‌باشند. اما یکی از ابعاد خوش‌بینی تحصیلی و دو بعد از ابعاد انگیزش به دلیل ضعف در شاخص‌ها و خطای کوواریانس، از مدل اندازه‌گیری حذف شدند. همچنین نتایج معادلات ساختاری نشان داد که الگوی ساختاری از برازش خوبی برخوردار است و 79/0 از واریانس اثربخشی مدارس را تبیین می‌کند. نتایج نشان از اهمیت بالای نقش متغیرهای پژوهش در تعیین اثربخشی مدارس دارند. همچنین یافته‌ها نشان دادند انگیزش و خوش‌بینی معلمان اثر مستقیم بالایی بر اثربخشی مدارس دارند و نیز رهبری توزیعی ارتباط معناداری با انگیزش و خوش‌بینی معلمان دارد. تنها مسیر مستقیم رهبری بر اثربخشی مدارس معنادار نبود. اما به‌طور غیر مستقیم و از طریق متغیرهای میانجی، رهبری توزیعی (94/0=β، 0.01>P) اثربخشی مدارس را پیش‌بینی کرد. پژوهشگران در این تحقیق نتیجه گرفتند که سبک رهبری توزیعی مدیران، به جهت انعطاف‌پذیری و ایجاد ساختار ارگانیک در مدارس و افزایش ارتباطات و توانمندی افراد، از ابعاد اساسی و لازم، جهت افزایش اثربخشی در مدارس برخوردار می‌باشد. نتایج این پژوهش اهمیت توجه به اثر غیر مستقیم رهبری توزیعی با توجه به متغیرهای میانجی را بر اثربخشی مدارس نشان می‌دهد.